Một số bạn đồng nghiệp thường hay hỏi tôi ? Hiện nay ga R12 cấm thì lấy ga gì thay thế ,thay dầu nào cho đúng ? Có nhiều bạn tranh luận cãi cọ nhau làm cách này ,cách khác quan điểm không ai giống ai .Tôi có nói đúng sách cũng không ai dám tin mình .Vì tình yêu nghề lạnh tôi dám mạnh dạn tâm sự cùng các bạn những những hiểu biết nhận thức của mình về vấn đề nay Hiện nay theo nghị định thư MONTREAL hạn định loại trừ các chất phá hủy tầng ô zôn áp dụng cho các nước phát triển đến nay đã hết hạn ,trong đó chất CFC ( Chloro-fluoro-carbon) gồm các loai ga R11(CFC11) và R12 (CFC12) là các chất có tiềm năng phá hủy tần ô zôn rất cao nên đã bị cấm từ ngày 01/01/1996 . Ở nước ta hạn này kéo dài thêm vài năm để chuyển đổi sang R134a, đến năm 2010 đã hết hạn ,cấm tuyệt đối không được sản xuất và nhập khẩu vào Việt Nam . Vài năm trước đây theo đường tiểu ngạch hay nhập chui ,nhưng sang đến nay thì lượng ga nhập lậu cũng còn rất ít. Theo các tin tức từ môi trường quốc tế họ đã cử người sang tận Trung quốc nằm vùng 5 năm mới tìm ra xuất sứ nơi sản xuất ga R12 của một số các công ty ở TQ .Mấy năm trước đây họ phát hiện được dương dây xuyên quốc gia , đóng ga R12 R134a ghi mác tem nhãn Ấn Độ ,Mehico ,Spain…xuất đi các nước trên rồi lại nhập khẩu đi một số nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam . Vì thế ga R12 hiện có trên thị trường là không chính thống ,nguồn gốc xuất xứ không rõ . Chất lượng không được ai kiểm định . Chính vì vậy mấy năm qua ga lâu nhập về Việt Nam nạp vào máy được 1 thời gian đã làm hư hỏng rất nhiều Block .Nhiều thợ tâm sự cứ làm là chết có khi phải bỏ nghề vì phải bảo hành bồi thường cho khách .Tôi đi nhiều tỉnh các bạn bè tôi cũng kêu la nhiều về ga R12 ,R134a TQ ,có người còn nói TQ diệt VN ,người khác nói : “Dũng sĩ diệt Block” chất lên thành núi. Tôi biết thông tin và cũng bị mắc một hai lần nên tôi rút kinh nghiệm, đau đầu trăn trở tìm nguyên nhân gây ra rồi cho dừng ngay không nạp ga R12 ,R134a TQ nữa. Đã hơn 5 năm nay không chết con block nào. Tôi cũng khuyên bạn bè nên chuyển đổi ,có người nghe có nhiều người không nghe cứ làm cho đến nay có người vẫn tham rẻ họ vẫn làm .Tôi cũng bó tay @ không cách nào hiểu nổi ?
Theo
quan điểm kiên định của tôi : Hiện tượng Block chết nhiều vừa qua là do
ga R12 chất lượng không nguyên chất ,nhiều tạp chất gốc Mê Tan ,Ga
R134a TQ cũng có nhiều tạp chất gốc Mê Tan kết hơp với dầu và ẩm trong
Block tạo ra hỗn hợp . Khi ga này đi vào buồng đốt chụi áp suất nén
>18at và nhiệt độ hàng trăm Độ C .Một phần hỗn hợp khí Mê Tan bị cháy
,tạo ra A xít Các Bon (Bột màu đen ,khi tác dụng với dầu thành bột màu
nâu đen .Chủ yếu cháy bám ở buồng đốt ,mặt trên qui lát máy , bám vào lá
van hút, nén làm kênh lá van mất hơi . Các bột axít Các Bon này qua
dàn nóng quyện với dầu tạo bột đen ,nâu làm tắc phi lọc ,có nhiều trường
hợp lọt qua phin lọc vào cáp làm tắc cáp gây trở lực cao gây quá tải ,
dẫn đến hiện tượng Bkock cháy hàng loạt .Vì thế tôi khuyến cáo các bạn
đồng nghiệp không nên sử dụng ga R12 và R134a TQ , chỉ nên dùng ga
DUPONT “SUVA” 134a Mỹ , Nhật Ấn độ có giấy chứng nhận có nguồn gốc xuất
sứ rõ ràng ,tin cậy . Còn dầu nên dùng EMKARATE ký hiệu RL 68 H , hay
dầu lưỡng tính TOTAN có bán ở các cửa hàng vật tư điện lạnh uy tín trên
toàn quốc .
Cũng
nhân đây tôi xin giới thiệu ga R134a ,R410a và Dầu Polyester ( POE) dựa
theo tài liệu của PGS – TIẾN SĨ : Nguyễn Đức Lợi . Viết trong cuốn Ga,
Dầu và chất tải lạnh ,để các bạn tham khảo nắm bắt thông tin về ga, dầu
.Hiểu rõ bản chất của nó , tự tin mà làm nghề lạnh tốt hơn .
“
HFC (hydroflurocarbon) hợp chất hóa học của các bon với cá nguyên tử
hydro, Flo . Vì không có Clo và Brom nên các HFC không phá hủy tầng Ô
zon và thời gian dài được coi là ga lạnh của tương lai . R134a không gây
ô nhiềm môi trường chỉ số ODP = 0 .Nhiệt độ sôi -26 Độ C ,tính chất lý
hóa tương đương với R12 năng suất lạnh riêng thể tích bằng hoặc hơn R12
,hiệu suất cao nhất ở -20 độ C. R134a không cháy nổ nên an toàn , không
ăn mòn kim loại và phi kim loại , .Nhưng có tác dụng làm trương phồng
platic và elastome như : PE, PP, PVC, PA, PC… ở các mức độ khác nhau,
nên các loại zoăng phớt bằng nhựa và ống dẫn ga cao su ở ô tô dẽ bị xâm
thực .Dãy phân tử kích thước 3 Angstroem được sử dụng làm phin sấy cho
R134a . Tuy nhiên ga R134a có GWP lớn hơn nữa lại phải sử dụng dầu
Polyester (POE) là loại dầu hút ẩm cực mạnh ,làm cho hệ thống lạnh bị
nhiễm bẩn khi tiến hành dịch vụ sửa chữa và bảo dưỡng “ . Gây khó khăn
cho công tác vệ sính thiết bị máy lạnh . Mốt số nước châu Âu EU đề nghị
cấm R134a vì GDP =1300 và dịch vụ rất khó khăn , Mỹ ,Nhật vẫn sử dụng
ga này. Theo kinh nghiệm của tôi thường làm nếu hệ thống máy
sạch ( chưa bị nạp ga khác, chỉ bị tắc ,bán tắc ,hay rò rỉ ga ,chỉ cần
thổi sạch lai bằng Nito ,sau đó hút kỹ chân không bằng máy chuyên dùng
rồi nạp ga chuẩn là được ) . Nếu tủ đã có người khác làm rồi cần cảnh
giác thận trọng ,theo tôi tốt nhất là làm tổng thể từ A đến Z .Tháo
block ra thổi sạch dầu cũ thay dầu mới đúng chủng loại với ga ,thổi sạch
dàn nóng và dàn lạnh nhiều lần bằng khí Ni Tơ (hoặc ga R22 xịt hơi rồi
xả lỏng) rất hiệu quả .Trường hợp dàn nóng quá bẩn ta nên thổi xăng thơm
vào dàn nóng (vì xăng có A xê tôn nên hòa tan với bi tum, dầu ,các bon
có trong hệ thống máy rất tốt) thổi vài lần sẽ sạch .Sau đó bạn nên thổi
lại dàn bằng ít dầu lạnh tráng qua bề mặt đường ống để chổng bị ô xy
hóa do Flo ,Clo còn lại trong hệ thống gây ra ô xy phản ứng rất nhanh
làm sùi ra mọc lông bột rỉ trong lòng đường ống dàn nóng. Ngoài ra các
bạn có thể thổi cáp nếu bị bẩn, tắc nhẹ ,như hút Metanol vào cáp để
thông rửa ngâm 1-2 giờ rồi thổi sạch bẩn .Nếu yên tâm nên thay cáp và cả
dàn nóng là thượng sách đỡ tốn thời gian làm 1 nhát ăn liền .Sau cùng
bạn hút chân không 2 đầu cả đường nạp ga và đường xả khí từ đuôi phin
lọc trong vòng 60 phút .Rồi tiến hành nạp ga theo cách bạn vẫn làm nhớ
là phải lắc bình ga trước khi nạp đấy nhé .
Còn
về ga” R410A hỗn hợp ga lạnh quan trọng thuộc nhóm gần đồng sôi, nhiệt
độ sôi thường -51.5 độ C gồm R32/r125 tỉ lệ khối lượng 50/50 % ,là ga
lạnh thay thế cho R22 và R13B1,dùng trong máy lạnh , điều hòa không khí
và bơm nhiệt mới cũng như trong các hệ thống lạnh sâu .Khác biệt với
R22 là R410a có áp suất ngưng tụ cao hơn khoảng 1.6 lần. Năng suất lạnh
riêng cũng lớn hơn 1.6 lần “ .Vì vậy ta thấy hệ thông ga R410a gọn hơn
ga R22 , khả năng khác biệt khác R410a là áp cao và năng suất lạnh . các
tính chất vật lý khác không gây không độc hại ,bền vững hóa học và
không ăn mòn vật liệu chế tạo máy.Các tính chất khác tương tự các HFC và
hỗn hợp không đồng sôi . Ví dụ khi ga bị rò rỉ phải xả đi nạp lại toàn
bộ cho hệ thống và phải nạp ở dạng lỏng .Đối với hỗn hợp không đồng sôi
không có khái niệm nạp bổ xung .
Ngoài
ra khi lắp đặt máy R410a Phải hút chân không dàn và hệ thống mới được
nạp .Nếu không có thể không khí và ẩm kết hợp với ga dầu với áp suất
tương thích có thể gây nguy cơ cháy nổ máy. Dùng đồng hồ và cút nạp
riêng cho ga R410a ,ống đồng lắp cho máy có độ dày đường kính 7.1 ,do áp
suất ga cao gấp 1.6 lần ga R22 nên rẽ làm nổ dây nạp ga và vỡ đường
ống dễ gây rò rỉ ga ở các khớp nối, làm thất thoát ga về sau này.
Dầu
dùng ga R134a ,R600a là dầu tổng hợp trên cơ sơ Ester thường dùng cho
các chất HCFC và CFC thường có kí hiệu chữ cái đứng đầu dòng E như E46 ,
E68 , E100 độ bay hơi từ -30 đến - 40 độ C .Khi mua các bạn nên chọn
dầu có chữ E có nghã là Ester .Loại dầu này hút ẩm rất cao 24% nên dầu
cần đậy kín nắp,khi tháo máy ra cần làm ngay . Nếu vì lý do nào đó chưa
làm được cần hàn bịp các đường ống block và dàn lại ,tránh không khí lọt
vào tác dụng với ga gây tắc bẩn hay tắc ẩm làm hỏng các thiết bị .Còn
các loại dầu dùng cho R12 Và R22 ...là loại dầu gốc khoáng và dầu tổng
hợp.(nếu dùng lẫn lộn dầu bôi trơn kém ,độ hòa tan với ga yếu ,tuần hoàn
dầu về máy kém ,lâu dài dẫn tới kém lạnh và hỏng cơ...)
Thông
tin về các chất thay thế cho R134a ở Châu Âu người Đức đưa ra ý kiến
nên thay thế ga này bằng CO2 . Gần đây một nhà máy ở Trung Quốc lại sáng
kiến tìm ra chất R600a có gốc từ Mê Tan không gây ô nhiễm môi trường
,nhưng lại dễ gây cháy nổ , hở ra ngoài không khi dễ bắt lửa. Đặc biệt
là Ga này áp suất thấp năng suất lạnh cao, lạnh nhanh ,nên tiết kiệm
được công suất Block giảm tiêu thụ điện năng ,được môi trường thế giới
trao giải sáng tạo .Theo xu hướng quốc tế trong tương lai ,có thể dùng
R600a thay cho tất cả tủ lạnh đang dùng hiện nay.Vì nó đem lại nguồn ga
sạch thân thiện môi trường và tiết kiệm năng lượng điện đảm bảo tiêu
chí cho tương lai . Do đó các hãng danh tiếng trên thế giới cũng đang
thử nghiệm ra sản phẩm tủ chạy R600a thay thế cho các thế hệ cũ trước
đây .
Chúc các bạn hội viên hội BẢO HÀNH ĐIỆN LẠNH VIỆT NAM cùng các bạn đồng nghiệp thành công tự tin khi làm máy lạnh .
Biên tập Nguyễn Mạnh TuấnThay thế CFC12 bằng HFC134a
Do thông số nhiệt động và tính chất vật lý của HFC134a rất tương tự CFC12 nên HFC134a được chọn làm chất thay thế CFC12:
- HFC134a không cháy, tính độc thấp;
- HFC134a phù hợp với hầu hết kim loại, hợp kim, nghĩa là không gây ra tác động hóa học với hệ thống kim loại trong hệ thống sử dụng CFC12;
- HFC134a có khối lượng phân tử cao nên phù hợp với máy nén ly tâm;
- Hệ thống dùng HFC134a có nhiệt độ đầu đẩy máy nén thấp hơn dùng CFC12.
Tuy nhiên HFC134a có một số nhược điểm sau:
- Khi cần làm lạnh tới dưới –10 độ C, hệ thống dùng HFC134a có hiệu suất lạnh thấp, năng suất lạnh của hệ thống bị giảm;
- Để cải thiện hiệu quả làm lạnh cần phải thay đổi chế độ làm việc của bộ tiết lưu;
- Năng suất lạnh thể tích của HFC134a thấp hơn CFC12 khi làm việc ở khu vực nhiệt độ thấp. Nếu thay đổi tỷ số nén sẽ làm năng suất lạnh thể tích càng giảm, bởi vậy không thể dùng HFC134a cho các hệ thống tạo độ lạnh thấp. HFC134a phù hợp với mục đích điều hòa không khí.
Nhược điểm lớn nhất gây nhiều phiền toái là HFC134a hòa tan ít đầu nhờn, không phù hợp với dầu khoáng mà chỉ phù hợp với dầu tổng hợp polyolester. Dầu polyolester có đặc tính hút ẩm mạnh, có thể hút ẩm trong không khí. Khi bị nhiễm ẩm, dầu polyolester phản ứng với ẩm tạo thành carbon axit tác dụng với kim loại trong hệ thống sinh ra lớp cặn màu đỏ gây tắc đường ống tiết lưu, làm kẹt máy nên rất nguy hiểm. Từ đó dẫn tới việc thử kín hệ thống thổi và vệ sinh hệ thống phải dùng chai nitơ, không thể dùng không khí nén như hệ thống dùng CFC12.
Khi thay thế HFC134a vào hệ thống CFC12 cần phải:
- Thay thế bộ lọc và bộ chỉ thị độ ẩm;
- Thay thế các chi tiết làm kín như các đệm, doăng (hệ thống hở) bằng loại vật liệu chịu dầu ester;
- Điều chỉnh chế độ tiết lưu hoặc thay thế bộ tiết lưu phù hợp;
- Trong các hệ thống lớn dùng máy nén ly tâm cần phải thay đổi công suất động cơ: tốc độ máy nén hoặc động cơ kéo có tốc độ phù hợp để bảo đảm hệ thống hoạt động theo đúng thông số kỹ thuật cho phép.
Bài tác giả : Minh tài
Nguồn : trang này nhiều bài về điện lạnh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Cảm ơn những nhận xét đóng góp chân tình