Huyện có hàng nghìn người mù vì... hành

Một người bình thường khi nhìn thấy dăm bảy người mù quờ quạng, lầm lũi trong bóng đêm số phận đã choáng, nói chi cái cảnh trực diện với hàng chục, hàng trăm con người không nhìn thấy ánh sáng ngồi xếp lớp với bao âu lo, thảm sầu hằn rõ trên từng khuôn mặt nhợt nhạt, khắc khổ.

Đa phần họ không phải mù bẩm sinh. Họ đã từng là người bình thường, từng sáng mắt nhưng vì số phận, vì cảnh nghèo, vì sự thiếu hiểu biết mà tự đẩy mình vào bóng đen vĩnh viễn.

Gọi Vĩnh Châu là "vương quốc bóng tối", hẳn rằng điều ấy sẽ khiến không ít cư dân địa phương, nhất là các vị lãnh đạo phật lòng. Nhưng một huyện (nay là thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng) mà có hơn 1.000 người bị mù, dân tình gọi "vương quốc" hẳn cũng có cái lý của họ!

Những tâm sự đắng lòng…

Tìm về thủ phủ hành tím Vĩnh Châu, mới biết được rằng nghề trồng hành đã mang đến cho vùng đất này những con số ấn tượng: Vĩnh Châu có hơn 5.000 ha hành, hơn 5.000 hộ trồng hành và khoảng 2.000 hộ chuyên sinh sống nhờ vào việc làm thuê cho các chủ trang trại hành vào vụ. Mỗi năm Vĩnh Châu cung ứng trên dưới 50.000 tấn hành cho thị trường trong nước và xuất khẩu sang nhiều quốc gia, chủ yếu Indonesia và Nhật. Với những con số ấn tượng ấy, Vĩnh Châu được xem là "thủ phủ" hành tím của không chỉ phạm vi đồng bằng sông Cửu Long mà còn là của cả nước. Vì là "vương quốc hành" nên khi cận tết, khi vào mùa hành, đến Vĩnh Châu sẽ thấy làng làng trồng hành, nhà nhà trồng hành. Không khí tươi vui, tất bật.

Vĩnh Châu là địa phương chiếm kỷ lục cả nước về số lượng người mù

Cây hành đã mang đến cuộc sống cơm áo cho người dân Vĩnh Châu, giúp nhiều người làm giàu, mang lại công ăn việc làm cho biết bao người nghèo khó, điều ấy ai cũng rõ. Nhưng bên cạnh niềm vui, cây hành cũng để lại rất nhiều nỗi buồn khi mang đến sóng gió cho nhiều gia đình, tước đi của không ít hộ dân thứ được gọi là hạnh phúc và ánh sáng. Trong bóng tối dày đặc, như nhiều người mù khác ở ấp Cà Lăng A Biển (xã Vĩnh Châu, nay là phường 2, thị xã Vĩnh Châu), bà Thạch Thị Bé, 54 tuổi, thổ lộ rằng ánh sáng mà bà và nhiều người khác bị cây hành tước đoạt là ánh sáng của cuộc đời, ánh sáng của đôi mắt.

Xuyên suốt Vĩnh Châu, nhói lòng khi bắt gặp rất nhiều người sống trong cảnh mù lòa như bà Bé, nhiều người hãy còn rất trẻ, chưa đến 30 tuổi đã trở thành phế nhân. Cái sự nhói lòng ấy càng trĩu nặng khi chúng tôi theo chân nhóm thiện nguyện Vô Thường đến từ TP HCM ghé Tịnh xá Ngọc Châu Như ở xã Vĩnh Châu do ni sư Như Huệ làm trụ trì. Trong khuôn viên chùa có hàng trăm người mù đang chờ đợi đoàn từ thiện phát tặng quà. Họ gồm đủ độ tuổi, họ ngồi xếp lớp, quờ quạng với nỗi đau số phận chẳng biết đến bao giờ mới chấm dứt.

Bước vào khuôn viên chốn thiền của vị nữ tu dành cả đời tuyên chiến với bóng tối, luôn nặng lòng với những phận người mù, thấy dưới tán cây bồ đề có cô gái gương mặt rất sáng, đeo kính đen ngồi thẫn thờ, hỏi chuyện mới biết đó là Châu Thị The, 27 tuổi, bị mù từ 5 năm trước. The cho biết cô gắn bó với nghề trồng hành từ năm 15 tuổi và đã nhiều lần cay xốn mắt do tác hại của phấn hành: "Đến năm 20 tuổi thì "em đau nặng, chữa hoài hổng hết, lúc được một Mạnh Thường Quân biết chuyện đưa lên TP HCM chữa trị thì bác sĩ lắc đầu báo hung tin "sẹo giác mạc, vô phương cứu chữa" - The kể lại sự việc trong đau đớn. 

Có cảnh sống nào thê thảm hơn cái cảnh một người phải vùi cuộc đời tươi trẻ trong bóng đêm dằng dặc hết năm này sang năm khác, cho đến hết cuộc đời tuổi trẻ, đến lúc nhắm mắt xuôi tay. Hỏi The ước mơ điều gì nhất, cô gái nhìn đời qua bóng tối, nở nụ cười buồn: "Em chỉ ước mình được nhìn thấy chính mình, thế thôi anh".

Người ta ước mong được nhà cao cửa rộng, được thăng quan tiến chức, riêng The chỉ mong ước nhỏ nhoi như thế. Được nhìn thấy chính mình, với những người sáng mắt, điều ấy hiển nhiên nhưng với The và biết bao chàng trai cô gái khác ở Vĩnh Châu, cái điều đời thường hiển nhiên ấy lại là khái niệm xa xỉ: "Đời em chôn chặt với bóng tối rồi" - The lặng lẽ thở dài.

Thử nhắm mắt lại, chỉ trong khoảng thời gian chưa đầy một phút một số thành viên nhóm thiện nguyện đã vội đầu hàng. Đằng này The phải vò võ trong bóng đêm, bước trên đường đời trong bóng đêm hàng bao năm nữa, một quãng đường quá dài mà nếu không bản lĩnh, không nghị lực, cô gái đáng thương này khó có thể trụ vững: "Rồi cũng phải thích nghi thôi anh, chứ khóc lóc, than vãn thì có giải quyết được gì, có cứu vãn được gì!" - lần này The rắn giọng.

Ở Vĩnh Châu, câu chuyện thân phận đời người buồn như The, sầu thảm như The, đau đớn như The... kể sao cho hết. Khẽ thở dài, ni sư Như Huệ tâm tình với một người mù bẩm sinh, có lẽ chuyện sống trong bóng tối không quá nặng nề như những người đang sáng nay chẳng nhìn thấy gì. Nên để có thể thích nghi với bóng tối, những người như The phải mạnh mẽ, phải đấu tranh tâm lý "dữ" lắm!".

"Đời là bể khổ". Với ai đó, điều này là phi lý, là hoàn toàn sai nhưng với những phận người phải ăn đời ở kiếp với cảnh tăm tối, mù lòa, điều ấy chẳng có gì để phải bàn cãi. "Không chỉ là bể khổ mà khổ đến vô cùng, khổ đến không thể khổ hơn. Làm sao không khốn khổ khi lúc khỏe, lúc sáng mắt phải chạy ăn từng bữa mà đã muốn hụt hơi. Còn bây giờ, bóng tối phủ dày, chẳng thể làm gì được, đành bất lực với mọi sự" - anh Thạch Bảo, 31 tuổi, đau đớn cho hay.

Hỏi Vĩnh Châu có bao nhiêu người mù, ông Lý Diên, 63 tuổi, công an viên ấp Sài Con, xã Vĩnh Châu, bảo rằng nhiều đếm không xuể. Rồi ông bảo người ta mù do làm hành, do ảnh hưởng của phấn hành, bản thân ông cũng có vấn đề về mắt và vì quá sợ cái cảnh mù nên gia đình ông bỏ nghề trồng hành. Cũng theo tâm sự của ông Lý Diên, từ một số thông tin, ông được biết toàn huyện có trên dưới 1.000 người mù, trong đó có hơn 300 người bị mù vĩnh viễn. "Có gia đình 5 người nhưng chỉ có 3 con mắt, mà trong 3 con mắt đó có con chỉ thấy lờ mờ, chẳng biết mai này có mù hẳn" - ông Diên đắng giọng.

Theo ghi nhận của ni sư Như Huệ, con số mà thầy trực tiếp khảo sát, ghi nhận có đến trên dưới 1.500 người mù và tàn tật ở Vĩnh Châu: "Trong tổng số ấy có khoảng 300 người mù hoàn toàn, 600 trường hợp mờ mắt, bị múc bỏ một mắt và số còn lại là người khuyết tật, tàn tật, bại liệt, bán thân bất toại" - ni sư Như Huệ chùng giọng: "Đây là con số mà thầy ghi nhận được, thực tế có khi hơn".

Những hình ảnh nhói lòng ở "vương quốc" bóng tối Vĩnh Châu

Bao giờ giông gió đi qua?

Những bậc cao niên cho biết, câu chuyện "làng mù" Vĩnh Châu được phát hiện vào năm 1995. Sau khi bão số 5 đi qua, trong quá trình thống kê thiệt hại, người ta mới phát hiện Vĩnh Châu có quá nhiều người nghèo bị mù nhưng vì lâu nay bà con sống trong xóm ấp sâu xa, khi bị bệnh thì cắn răng chịu đựng nên ít ai hay biết.

Khi thông tin buồn ấy lan rộng, đã có nhiều cơ quan, ban ngành đoàn thể, các tổ chức xã hội trong và ngoài nước tìm đến Vĩnh Châu sẻ chia. Họ giúp tiền, giúp nhu yếu phẩm, họ đưa những cư dân đã và đang bị các chứng bệnh về mắt đi khám chữa trị. Họ giúp những người bệnh nghèo giành giật lại ánh sáng cũng như nâng cao ý thức tự bảo vệ mắt đối với người làng hành như đeo kính bảo vệ khi ra đồng, đến cơ sở y tế thay vì tự điều trị... để rồi bị viêm loét giác mạc, dẫn đến tình trạng vô phương cứu chữa.

Đề cập đâu là "hung thủ" đích thực gây nên thảm cảnh khiến hàng bao con người lâm cảnh mù lòa ở Vĩnh Châu, không ít người khẳng định đó chính là phấn hành. Phấn hành xộc vào mắt, gây các chứng tổn thương về mắt khiến biết bao chàng trai cô gái tràn đầy sức sống trở thành phế nhân. Và biết bao đứa trẻ đang tuổi ăn tuổi lớn bỗng dưng chịu cảnh đắng cay, phía trước là bầu trời tăm tối.

"Sau khi thu hoạch, để giữ hành được lâu mà không bị thối thì mình phải vô phấn, nghĩa là pha một số hóa chất với bột đất để ướp củ hành. Tùy thời gian để lâu hay mau mà lượng hóa chất trộn làm phấn hành được sử dụng nhiều hay ít, càng nhiều thì càng độc hại. Quá trình tiếp xúc với những chất pha trộn này khiến mắt tôi bị tổn thương, lúc đầu mờ dần và sau thì mù hẳn" - đấy là tâm sự của anh Thạch Bé, 32 tuổi, trụ cột của gia đình vợ đau yếu và 3 đứa con còn nhỏ. Bé kể căn nguyên dẫn đến việc đôi mắt của anh bị sẹo giác mạc vô phương cứu chữa với nỗi buồn vô hạn.

Ni sư Như Huệ năm nay ngoài 60 tuổi. Sinh ra và lớn lên trên vùng đất Vĩnh Châu nên hơn ai hết bà hiểu rất rõ cội nguồn dẫn đến vấn nạn mù ở địa phương mình. Ni sư khẳng định nếu đổ lỗi mọi sự do phấn hành là không chuẩn xác: "Mùa thu hoạch hành là thời điểm mà Vĩnh Châu có nhiều người bị các chứng bệnh về mắt nhất.

Sẽ chẳng có quá nhiều người bị mù lòa nếu như khi bị phấn hành, hóa chất xộc vào mắt được chữa trị kịp thời, đúng cách" - ni sư, bộc bạch: "Do ít kiến thức, ý thức kém mà bà con làm khổ cho chính mình và người thân. Mắt ngứa, mắt đau, vậy là họ tự chữa. Họ tìm hái một số loại cây lá theo mách bảo truyền miệng, giã nát rồi dùng chiếc khăn mà mình hay quấn đầu, lau mồ hôi vắt lên mắt, để lá cây thuốc dập nhỏ lên trên.

Đang bị tổn thương, nay bị đắp thuốc với chiếc khăn mất vệ sinh nên mắt chóng lành đâu không thấy, chỉ thấy biến chứng càng thêm nguy kịch và hậu quả dẫn đến cảnh mù".

Nói chuyện người dân tiếp xúc với độc chất mà cứ như giỡn chơi, ni sư Như Huệ có cả "kho": Phấn hành độc hại là vậy nhưng người trồng hành ở Vĩnh Châu thờ ơ, xem nhẹ tính chất nguy hiểm của nó. Khi vào phấn hành, họ chẳng dùng bất kỳ biện pháp phòng tránh nào. Hành được vào phấn rồi, vậy là người ta chất đầy trong nhà, cùng ăn cùng ở với hóa chất độc hại.

"Những lần đi khảo sát, thấy có nhiều bà mẹ khi đi làm công cho người ta mang theo con trẻ để dễ bề trông coi. Điều này khiến không chỉ mẹ mà cả bé cũng tiếp xúc với phấn hành. Đây cũng là lý do khiến nhiều trẻ em chưa kịp lớn đã bị mù" - ni sư Như Huệ, trăn trở: "Trong quá trình tiếp xúc với phấn hành, trong không gian bụi phấn mịt mù, nhiều người thản nhiên dùng tay dính đầy phấn dụi mắt, quệt trán lau mồ hôi…, chẳng bận tâm rằng điều này khiến đôi mắt của mình dễ bị dính hóa chất".

Chỉ còn vài tháng nữa tết sẽ về với mọi nhà. Năm hết tết đến là Vĩnh Châu vào mùa hành. Mùa hành qua đi, số người mắc các bệnh về mắt và bị mù ở Vĩnh Châu sẽ lại gia tăng. Cứ nghĩ cái cảnh cả ngàn con người đang sống trong cảnh tăm tối, chợt thấy nao lòng. Lẽ nào người dân Vĩnh Châu cứ phải sống mãi, cứ phải ăn đời ở kiếp với cái cảnh trời kêu ai nấy dạ? Đành rằng ý thức giữ gìn, phòng bệnh của bà con còn nhiều hạn chế nhưng nói như thế không có nghĩa là chấp nhận cảnh bó tay. "Chuyện nhiều người tìm đến Vĩnh Châu san sẻ yêu thương, tặng quà, đưa người dân đi chữa bệnh suy cho cùng đó chỉ là cách giúp đỡ mang tính chất “chữa lửa”. Cần nhất là các cơ quan chức năng, ban ngành hỗ trợ bà con cách thức thay thế các loại hóa chất an toàn hơn trong việc bảo quản hành. Được như thế mới mong chuyện bóng tối không còn là nỗi ám ảnh với người làng hành".

Rời Vĩnh Châu, mà chúng tôi nhớ mãi ước mong đến trĩu nặng ấy của ni sư Như Huệ. Lòng thầm hỏi đến bao giờ, mong ước của ni sư Như Huệ sẽ thành hiện thực để giông gió của "làn sóng mù" thôi không còn là nỗi ám ảnh với người dân ở nơi được mệnh danh "vương quốc bóng tối".

7 dạng thông minh để khám 'sức khỏe IQ' của trẻ

Trước kia chỉ thấy nói IQ và EQ nay đọc bài này thấy phân biệt chi tiết hơn về khả năng trí tuệ của con người. Thấy vừa dễ hiểu lại sát thực tế. Liên hệ với cấu trúc phân vùng chức năng trong não thấy quá hợp lý. Sự vượt trội của vùng chức năng đó tương ứng với năng lực của từng người. Căn cứ theo IQ và EQ rất khó xác định vùng nào rõ rệt trong não.

Những bài kiểm tra sẽ giúp bạn biết bé có năng khiếu lĩnh vực nào và phù hợp nghề nghiệp gì. Chẳng hạn, bé có khiếu ngôn ngữ thích hợp làm biên dịch, biên tập; tương lai bé là nhạc sĩ, ca sĩ... nhờ năng khiếu âm nhạc.

Bà Quách Phương Tú Hoài Trúc, công tác tại Tổ chức Giáo dục đào tạo Hi! Language school cho biết, các bài kiểm tra "khám sức khỏe trí thông minh" sẽ giúp phụ huynh nắm bắt được khả năng thiên hướng của con mình. Qua đó cha mẹ giúp con phát triển năng lực bản thân, đồng thời khuyến khích trẻ theo đuổi nghề nghiệp phù hợp.

Có tất cả 7 dạng thông minh, tương ứng với những khả năng sau:

1. Thông minh ngôn ngữ:

Người thông minh về từ vựng - ngôn ngữ có thể lĩnh hội và sử dụng ngôn ngữ rất tinh tế. Họ sớm bộc lộ các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết và tranh luận thành thạo. Khi nói chuyện, những người này thường thêm thắt từ ngữ theo nhiều cách khác nhau cũng như sử dụng yếu tố hài hước trong các câu chuyện kể để tăng tính hấp dẫn cho những chuyện bình thường.

Việc nắm bắt năng khiếu nổi trội của trẻ, cha mẹ sẽ biết cách giúp con phát triển và định hướng nghề nghiệp sau này. Ảnh: TT.

Biểu hiện của nhóm người thông minh ngôn ngữ là khả năng ghi nhớ và hiểu nhanh các cấu trúc ngữ pháp, nhờ đó mà việc học ngoại ngữ khá dễ dàng. Họ thường dành ưu thế trong các cuộc tranh luận hay thuyết phục ai đó bằng khả năng ăn nói. Chính vì nhờ khả năng đọc, ghi chú, nghe và tiếp thu bài giảng, thảo luận, tranh luận thành thạo nên nhóm người này thường học tập khá hiệu quả.

Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh ngôn ngữ thường thiên về: nói chuyện, kể chuyện, hùng biện, thông tin, hướng dẫn, viết, nói, sử dụng ngoại ngữ, phiên dịch, biên dịch, giảng dạy, thảo luận, tranh luận, nghiên cứu, nghe, sao chép, đọc, biên tập...

Ngành nghề thích hợp của nhóm người này gồm: thủ thư, chuyên viên lưu trữ văn thư, phụ trách bảo tàng, biên tập viên, biên dịch, nhà nghiên cứu ngôn ngữ, nhà văn, phát thanh viên, nhà báo, cố vấn pháp lý, luật sư, thư ký, nhân viên đánh máy, giáo viên dạy ngoại ngữ.

2. Thông minh logic:

Khả năng này tương quan với khái niệm chỉ số thông minh IQ. Người có khả năng vượt trội về trí thông minh logic - toán học thường gắn liền với khả năng làm việc các con số, khả năng suy luận, tìm hiểu các vấn đề trừu tượng, xác định nguyên nhân vấn đề, xâu chuỗi các sự kiện, sáng tạo và tìm giả thuyết, tìm ra các mô hình số học hoặc quy tắc dựa trên các khái niệm, ưa thích các quan điểm dựa trên lý trí cuộc sống nói chung.

Nhóm thông minh này cũng thường tò mò về những thứ xung quanh nên khi đi học, họ rất hay đặt ra những câu hỏi "vì sao" và say mê làm các thí nghiệm.

Kỹ năng nghề nghiệp thể hiện ở lĩnh vực tài chính, ngân hàng, nghiên cứu kinh tế, đưa ra giả thuyết, ước lượng, kế toán, tính toán, đếm, sử dụng số liệu, kiểm toán, suy luận, phân tích, hệ thống hóa, phân loại, sắp xếp thứ tự.

Ngành nghề thích hợp: kiểm toán viên, kế toán, đại lý kinh doanh, người ký nhận thanh toán, nhà toán học, nhà khoa học, chuyên viên thống kê, chuyên gia phân tích máy tính, chuyên gia kinh tế, kỹ thuật viên, nhân viên kế toán, giáo viên dạy các môn khoa học tự nhiên.

3. Thông minh không gian:

Người có năng lực tư duy thị giác - không gian có khả năng cảm nhận, hình dung ra thế giới hình ảnh, không gian dưới nhiều góc độ khác nhau một cách sống động cho dù hình ảnh đó ở thế giới thực hay ảo. Họ có thể định hình và định dạng những hỉnh ảnh tưởng tượng này thông qua những phương pháp cụ thể như vẽ, điêu khắc, xây dựng và sáng chế.

Những người này có khả năng tự định hướng bản thân trong không gian 3 chiều một cách dễ dàng. Họ thích theo dõi các biểu đồ, đồ thị, hình ảnh, video và xem phim. Họ chơi trò xếp hình rất giỏi nhờ khả năng nhớ hình ảnh tốt, cũng với đặc tính này mà thiên hướng của nhóm người này thiên về nghệ thuật. Tóm lại với trí tưởng tượng và khả năng quan sát, người thông minh không gian có thể tìm ra nhiều tri thức còn ẩn giấu mà thường khác thường bỏ qua.

Kỹ năng nghề nghiệp của nhóm này gồm: vẽ, minh họa, thuyết trình bằng hình ảnh, thiết kế, tưởng tượng, phát minh, tô màu, vẽ bản đồ, chụp ảnh, trang trí, quay phim.

Nhóm nghề thích hợp: Kỹ sư, nhà khảo sát, kiến trúc sư, kỹ thuật viên đồ họa, trang trí nội thất, nhiếp ảnh gia, giáo viên nghệ thuật, nhà phát minh, chuyên viên vẽ bản đồ, phi công, nghệ sĩ, mỹ thuật, điêu khắc...

4. Thông minh âm nhạc:

Người thông minh âm nhạc - nhịp điệu có khả năng cảm nhận, thưởng thức âm nhạc và tạo ra các tiết tấu, nhịp điệu. Họ rất nhạy cảm với các loại âm thanh như tiếng nước chảy, dế kêu, chuông. Nhóm người này có khả năng ca hát, chơi nhạc cụ, ghi nhớ các giai điệu, hiểu biết và dễ tiếp thu về cấu trúc, nhịp điệu âm nhạc. Vì thế họ thường phản ứng khen, chê, phê bình các bản nhạc mà họ nghe thấy.

Kỹ năng nghề nghiệp: ca hát, chơi nhạc cụ, thu băng, chỉ huy dàn nhạc, ứng biến, sáng tác, cải tiến, sắp xếp, nghe, phân biệt âm, lên dây đàn, hòa âm, phân tích và phê bình âm nhạc.

Nghề phù hợp với những người này gồm: DJ (người hòa âm, phối khí), nhạc công, làm dụng cụ âm nhạc, chỉnh âm đàn, chuyên gia trị liệu bằng âm nhạc, kinh doanh nhạc cụ, nhạc sĩ, kỹ thuật viên phòng thu, lĩnh xướng, chủ huy dàn nhạc, ca sĩ, giáo viên dạy nhạc...

5. Thông minh vận động cơ thể:

Học thuyết trí thông minh đa dạng của Howard Gardner tìm cách lấp đẩy khoảng cách giữa tinh thần và thể xác bằng cách coi những hoạt động thể chất như một dạng của trí thông minh.

Cốt lõi của trí thông minh vận động cơ thể là khả năng điều khiển một cách thuần thục các chuyển động cơ thể của con người (có ở các vận động viên, vũ công, diễn viên kịch câm, diễn viên đóng phim) và năng lực sử dụng đôi tay để điều khiển các vật một cách khéo léo (nhà điêu khắc, thợ mộc, thợ hàn).

Người sở hữu trí thông minh vận động cơ thể có cảm nhận tốt về sự cân bằng, phối hợp tốt giữa mắt và bàn tay. Họ thường hứng thú với các hoạt động như thể dục thể thao, đi bộ, khiêu vũ, cắm trại, bơi lội. Trong học tập và làm việc, những người này muốn cơ thể được vận động thay vì chỉ đọc và nghe hướng dẫn hay ngồi một chỗ nghiên cứu quá lâu.

Kỹ năng nghề nghiệp: phân loại, giữ thăng bằng, nâng, vác, chơi thể thao, đi bộ, chạy, làm đồ chơi thủ công, lau chùi, vận chuyển, phân phát, sản xuất, sửa chữa, lắp ráp, lắp đặt, diễn viên kịch câm, nhà soạn kịch, trình diễn thời trang, nhảy múa, tổ chức các hoạt động ngoài trời, du lịch.

Nhóm nghề thích hợp: nhà vật lý trị liệu, lĩnh vực giải trí, vũ công, diễn viên, người mẫu, nông dân, thợ máy, thợ mộc, thợ thủ công, giáo viên thể dục, công nhân nhà máy, biên đạo múa, vận động viên chuyên nghiệp, kiểm lâm, thợ kim hàn.

6. Thông minh tương tác cá nhân:

Năng lực tương tác- giao tiếng là khả năng hiểu người khác, tạo sự cuốn hút để có thể dễ dàng làm việc với tập thể. (Nó gần tương đồng với chỉ số thông minh xúc cảm EQ). Khả năng này bao gồm sự đồng cảm, chân thành sẻ chia và đáp ứng đúng các tâm tư nguyện vọng của người cùng cộng tác. Nhóm này thường rất giàu lòng trắc ẩn và tinh thần trách nhiệm với người xung quanh và xã hội. Đây là tố chất của những nhà quản lý, lãnh đạo lỗi lạc.

Với khả năng nổi trội về giao tiếp thông qua ngôn ngữ và cử chỉ, người thông minh tương tác cá nhân thường tạo được sự tự tin và hứng thu khi tiếp xúc, giao tiếp với người khác.

Kỹ năng nghề nghiệp: phục vụ, đón tiếp, giao tiếp, buôn bán, dạy học, huấn luyện viên, tư vấn, cố vấn, đánh giá người khác, thuyết phục, thúc đẩy, bán hàng, tuyển dụng, truyền cảm hứng, quảng cáo, động viên, giám sát, hợp tác, ủy quyền, đàm phán, dàn xếp, cộng tác, phỏng vấn.

Nhóm nghề thích hợp: quản lý, giám đốc, hiệu trưởng, quản lý nhân sự, thẩm phán, nhà xã hội học, nhà nhân chủng học, luật sư, nhà tâm lý học, y tá, nhân viên quan hệ công chúng, nhân viên bán hàng, đại lý du lịch, giám đốc xã hội.

7. Thông minh nội tâm:

Thông minh nội tâm hay còn gọi là khả năng tự nhận thức bản thân. Nó bao gồm khả năng hiểu rõ những cảm xúc và điểm mạnh, điểm yếu của mình, đồng thời phân biệt được các trạng thái tình cảm, mong muốn của mình để vạch ra con đường đi cho bản thân.

Người sở hữu trí thông minh này thường được gọi là "hướng nội" tức là thích làm việc một mình, thích trầm tư suy nghĩ một các sâu sắc trong trạng thái tĩnh lặng để phát huy tối đa khả năng sáng tạo. Họ có khả năng nghiên cứu, lý luận và nhận thức rõ vai trò của mình với người khác. Bản thân mỗi người này có sự độc lập, thẳng thắn, tự giác và có kỷ luật nên họ luôn sống thật là chính mình.

Kỹ năng nghề nghiệp: thực thi các quyết định, làm việc độc lập, thúc đẩy bản thân, đặt và đạt mục tiêu, đề xướng, đánh giá, định giá, lên kế hoạch, tổ chức, cân nhắc các cơ hội, nhìn nhận bên trong, hiểu thấu bản thân.

Nhóm nghề thích hợp với người thông minh nội tâm là: nhà tâm lý học, tu sĩ, giáo viên tâm lý, nhà trị liệu, tư vấn viên, nhà thần học, tổ chức chương trình, doanh nhân.

Bà Hoài Trúc lưu ý là những bài tập "khám sức khỏe trí thông minh" giúp phụ huynh nhận biết năng lực vượt trội của bé để hướng dẫn trẻ đào sâu hơn về lĩnh vực có năng khiếu. "Không có dạng thông minh nào là 'tốt' hay 'không tốt' mà nó gắn liền với khả năng của con người ở một lĩnh vực nào đó. Năng khiếu bẩm sinh có thể thay đổi hoặc một người có thể có nhiều khả năng ở các lĩnh vực khác nhau đồng thời phải được rèn luyện liên tục", bà Trúc đúc kết.

BÓNG MA MẬT VỤ THỜI CỘNG SẢN VẪN ÁM ẢNH ĐÔNG ÂU

Nhịp Cầu Thế Giới Online

Chế độ cộng sản “hiện thực” dù đã chấm dứt trong vùng Đông – Trung Âu từ cuối thập niên 80 thế kỷ trước, nhưng bóng ma của quá khứ mật vụ cũ vẫn tiếp tục ám ảnh và đe dọa hiện tại tại các nước XHCN cũ trong khu vực.

Nơi từng là đại bản doanh của Securitate ở Bucharest - Ảnh: Internet

Ngày 31-8-2012, phát biểu về việc Đại hội của các Đảng Xã hội Châu Âu chuyển địa điểm từ Romania sang Bruxelles (Bỉ), thủ tướng Romania Victor Ponta cho rằng thời gian gần đây báo chí Đức đã có cái nhìn hết sức nghiệt ngã đối với Bucharest, và đây là một trong những lý do khiến các thành viên Đảng Xã hội Dân chủ Đức sẽ không đến dự Đại hội nếu nó được tổ chức tại Romania.

Ông Victor Ponta nói thêm, sở dĩ có điều này, vì những cựu nhân viên xuất sắc nhất của cơ quan mật vụ Securitate thời Ceauşescu hiện vẫn đang làm việc trong các cơ quan truyền thông Đức, đứng về phía Tổng thống Băsescu để tấn công chính phủ.
 
Một câu hỏi được đặt ra: tuyên bố kể trên của thủ tướng Romania “thực” đến đâu, hay đây chỉ là một nhận định để tự bào chữa của chính phủ Ponta?

Không thấy báo giới và chính giới Romania bình luận gì nhiều về nội dung khẳng định nói trên, nhưng một điều rõ ràng: hơn hai thập niên sau ngày thể chế độc tài Ceausescu sụp đổ tại Romania, công luận ngày càng nhận ra, nhiều yếu nhân hiện giữ những vị trí quan trọng trong đời sống chính trị, xã hội và văn hóa nước này đều từng là mật vụ, chỉ điểm một thời!
 
Chẳng hạn, có thể nhắc đến ở đây trường hợp của ông Dan Voiculescu, Chủ tịch Đảng Bảo thủ, một thành viên Liên minh Xã hội Tự do tập hợp các chính đảng đối lập tại Romania.

Kể từ năm 2006 ông này đã bị vạch trần là chỉ điểm thời cộng sản, nhưng tới mùa hạ năm ngoái Tòa án Tối cao Romania mới ra phán quyết có hiệu lực pháp luật để khẳng định điều này.
 
Theo đó, trong nhiều năm liền, vị chủ tịch đảng đã làm việc trên tư cách chỉ điểm cho cơ quan Securitate với biệt danh Felix. Cho dù, theo lời mình, ông Voiculescu cho rằng, ông là nạn nhân của chế độ cũ, chứ không phải chỉ điểm, và ông muốn đưa vụ việc lên Tòa án Nhân quyền Châu Âu để được minh oan.
 
Đó là chuyện cách đây một năm. Gần đây nhất, trong số những bê bối của nội các Victor Ponta, công luận Romania để ý tới việc ông Andrei Marga, từng giữ cương vị Ngoại trưởng trong chính phủ trung tả này, đã bị báo chí phanh phui là từng cộng tác với Securitate từ thập niên 70 thế kỷ trước.

Hiện đang được đề cử giữ chức Chủ tịch Học viện Văn hóa Romania, vốn là một giáo sư đại học khả kính, nhưng uy tín của Andrei Marga đã sụt giảm nhiều kể từ khi ông lên những nấc thang cao trên con đường chính trị. Đầu tháng 8 vừa qua, báo giới Romania công bố một nguồn tin khả tín cho thấy, Marga đã tham gia hệ thống mật vụ cộng sản với ba tên hiệu.

Không chỉ hợp tác để chỉ điểm trong nước, ông còn cung cấp thông tin về các công dân nước ngoài cho Securitate. Sở dĩ làm được điều này vì từ năm 1975 trở đi, Marga được chính quyền cộng sản Romania đặc cách, cấp học bổng và cho phép sang Tây Đức nhiều lần để học hỏi, cho dù đến giờ bản thân ông vẫn phủ nhận việc mình có hợp tác với Securitate.

Không chỉ các nhân vật chính trị (thuộc cả phe tả lẫn phe hữu) mà nhiều tăng lữ, các yếu nhân của Giáo hội cũng bị dính bê bối chỉ điểm. Gần đây, vào cuối tháng 4, mục sư Tőkés László, dân biểu Nghị viện Châu Âu đã viết một thư ngỏ lên tiếng đòi hàng loạt yếu nhân trong Giáo hội Tin Lành nước này phải từ chức do đã hợp tác với mật vụ cộng sản, trong đó, trường hợp nghiêm trọng nhất là mục sư Nagy Sándor.

Nagy Sándor, người đã được nhận lương chọ hoạt động chỉ điểm của mình dưới thể chế cộng sản, đã từ 2 năm nay bị phanh phui vì quá khứ không mấy đẹp đẽ này, nhưng vẫn giữ được trọng trách trong Giáo hội. Mục sư Tőkés László cho rằng, cần trực diện một lần và dứt khoát với quá khứ cộng sản, cũng như quá khứ mật vụ, để Giáo hội được trong sạch và tẩy được những vết nhơ.
 
Không chỉ ở trong nước mà Securitate còn có những cựu mật vụ hiện đang ở nước ngoài, đã hoặc vẫn đang nắm giữ những vị trí quan trọng.
Một trong những ví dụ tiêu biểu là ông Heltai Péter, từng giữ cương vị TBT Đài Truyền hình Quốc gia Hungary, người cho đến thời gian gần đây còn có tên trong ban điều hành nhiều hãng truyền thông lớn tại Hungary.

Trong một thời gian dài, Heltai Péter làm việc cho Sucuritate dưới biệt danh Hegel, và những thông tin do ông ta cung cấp cho cơ quan mật vụ Romania còn có thể tìm thấy tại nhiều hồ sơ lưu trữ, trong đó có hồ sơ của một nghệ sĩ tạo hình người Romania gốc Hung, hiện đang sống ở Berlin, ông Gáll Tibor.
 
Chính Gáll Tibor là người đã đề nghị Hội đồng Quốc gia khảo sát Kho Lưu trữ của Securitate cho ông biết, ai là tay mật vụ mang biệt danh Hegel trong hồ sơ mà Securitate đã mở về ông. Thỏa mãn đề xuất đó, Hội đồng nói trên đã xác nhận rằng, người chỉ điểm không phải khác khác, mà chính là một nhân vật có quyền uy trong nền truyền thông Hungary, ông Heltai Péter.
 
Heltai Péter công nhận đã bị cơ quan mật vụ chính trị Romania triệu tập, gạn hỏi và ép buộc nhưng bác bỏ chuyện này. Như nhiều cựu nhân viên mật vụ khác, một điều khó phủ nhận là Heltai đã cung cấp nhiều thông tin cho Securitate - chính vì vậy mà sau khi mọi sự vỡ lỡ, ông đã lập tức từ chức khỏi các ghế lãnh đạo truyền thông, cho dù trước đó ông đã dọa sẽ kiện ra tòa nếu bị cáo buộc những điều thất thiệt.

Duới thời cộng sản, các cơ quan mật vụ chính trị như KGB của Liên Xô cũ, Stasi của Đông Đức, Securitate của Romania hoặc ÁVH của Hungary đều có quan hệ mật thiết với nhau. Cho dù đều đã bị giải thể, những cá nhân từng giữ những trọng trách tại các cơ quan đó vẫn còn duy trì quan hệ sau biến cố 1989 và vì trong nhiều trường hợp, họ vẫn giữ vai trò đáng kể trên chính trường thời “hậu cộng sản”, nên việc bao bọc, bảo vệ nhau để “cùng tồn tại” - vì đôi bên đều nắm giữ nhiều thông tin “nhạy cảm” về nhau - là điều không quá hiếm.
 
Đó là trường hợp của Alexandru Drăghici, được coi là một trong những “đao phủ” đẫm máu nhất của thể chế cộng sản Romania, người từng giữ cương vị Bộ trưởng Nội vụ - đồng thời là nhân vật chỉ đạo cơ quan Securitate - thời thập niên 50-60. Tuy nhiên, sau những cuộc tranh giành quyền lực từ giữa thập niên 60 khi Ceauşescu lên nắm quyền, Draghici bị thất sủng và phải về hưu từ năm 1972. Kể từ đó, ông ta sống một cuộc sống vương giả tại một biệt thự sang trọng. Năm 1991, khi các cựu tù nhân chính trị đề xuất việc quy trách nhiệm ông ta, Drăghici cùng vợ lánh nạn sang Hungary .
 
Một năm sau, chính phủ Romania đề nghị Hungary cho dẫn độ Drăghici vì những tội ác với lương dân và Giáo hội nước này. Tuy nhiên, nội các của thủ tướng Antall József thời đó đã bác bỏ yêu cầu nói trên với lý do những tội ác của trùm mật vụ Romania, sau hơn 20 năm, đã hết thời hiệu! Rốt cục, Alexandru Drăghici đã yên nghỉ tuổi già và qua đời tại Budapest mà không hề bị truy cứu trách nhiệm.
 
Khi một sử gia Hungary công bố câu chuyện này cách đây vài tuần, ông đã đặt câu hỏi: phải chăng chính giới lãnh đạo Hungary cũng có những bí mật mà trùm mật vụ Romania biết được và vì thế, cả đôi bên đều không muốn sự việc được đưa ra trước công luận, nên mới chọn giải pháp bảo vệ lẫn nhau?
 
Một câu hỏi khác cũng được đặt ra: còn bao nhiêu nhân viên mật vụ của Securitate còn ẩn náu, hoặc giả, hoành hành dưới một vỏ bọc khác, trong và ngoài nước, mà công luận chưa biết tới?

Vấn đề không minh bạch với quá khứ cộng sản, cụ thể là câu chuyện mật vụ thời cộng sản cũ, có ảnh hưởng gì đến đời sống chính trị hiện nay tại Romania và một số nước Đông Âu nói chung?

Không chỉ ở Romania, tại các nước XHCN cũ còn lại trong khu vực Đông - Trung Âu, quá khứ mật vụ vẫn là một bóng ma đe dọa hiện tại, do sự giải quyết không được triệt để và thấu đáo từ phía các chính phủ trong hơn hai chục năm qua.

Ảnh hưởng rõ nhất đến đời sống chính trị, là không ít nhân vật từng có vai vế trong các cơ quan an ninh mật hiện vẫn giữ quyền hành đáng kể, bao bọc lẫn nhau và với những thông tin từng có trong tay, họ thâu toán một phần sinh hoạt chính trường.

Những “nghi án chỉ điểm” được tung ra đúng vào các dịp bầu bán, hoặc nhằm triệt hạ các đối thủ chính trị, vẫn là điều hay thấy tại Đông Âu. Nhiều người đã trở thành con tin của hành vi mang tính khống chế này, bị lệ thuộc và dễ bề để các đối thủ điều khiển.

Trong khi đó, mặc dù có thể nhận biết những kẻ đã từng chỉ điểm mình trong quá khứ ở những mức độ khác nhau, nhưng các đạo luật ở nhiều nước - như Hungary - thường vẫn không cho phép hoặc không tạo điều kiện để “vạch mặt chỉ tên” những thủ phạm. Sự nghi kỵ trong đời sống xã hội, vì thế, vẫn còn lơ lửng.

Trở lại trường hợp Romania, bà Alina Mungiu-Pippidi, Chủ tịch Viện Hàn lâm, đồng thời là giáo sư về Quản trị Nhà nước ở trường đại học tư Hertie (Berlin), đã đưa ra một nhận định sâu sắc về ảnh hưởng dai dẳng cho đến giờ của thời cộng sản cũ, khi toàn xã hội bị đặt dưới sự kiểm soát của các cơ quan an ninh, mật vụ.
 
Theo AFP, bà nhấn mạnh một ý: “Tại một nước mà cảnh sát chính trị thời Cộng sản từng hoạt động mạnh, thâm nhập sâu rộng trong xã hội (với hàng nghìn chỉ điểm), thì dấu ấn của sự nghi ngờ ghê gớm giữa người dân với nhau còn lại rất mạnh, ảnh hưởng đến các hành động tập thể”.

Điều này đúng đến đâu với hoạt động chính trị lớn nhất sắp tới của Romania - cuộc bầu cử Quốc hội sẽ diễn ra vào mùa thu năm nay - chúng ta hãy chờ xem!

(*) Bản tin đã đăng trên RFI.

Hoàng Nguyễn, từ Budapest

Mất tiền trong tài khoản điện thoại

Nhá máy mất tiền tin gần đây, trước đó trên mạng có tin nghe cũng mất tiền, nghĩ là tin đồn nên bỏ qua. Nay lại nghe trực tiếp từ người dùng bị mất tiền vì nghe số máy lạ, chẳng rõ cái cách nó móc trộm tiền bằng cách nào. Khi có số máy lạ gọi tới, nếu chỉ nghe thì không sao, nhưng nếu nhấn một phím bất kỳ không là phím tắt máy sẽ mất tiền vì tội ngu thích tò mò. Hình như đoạn mã nó chuyển cuộc gọi, có nghĩa là nó gọi còn mình bị trừ tiền. Dịch vụ chuyển cuộc gọi phải đăng ký với nhà mạng và chỉ chuyển 1 chiều từ số thứ nhất sang số thứ hai. Như vậy là nó phải can thiệp vào cả máy chủ mạng lẫn máy người dùng, cái này chỉ nghi thế thôi. Bọn nhà mạng cũng khốn nạn lắm, chết ai thì chết miễn nhà mạng thu được tiền phí là nó kệ. Mình hồi mới dùng ĐT sim vẫn gọi được ra nước ngoài. Sau đó chẳng hiểu sao gọi toàn bị trả lời tự động bằng tiếng nước ngoài và bị trừ tiền.

Nhá máy mất tiền vì số điện thoại lạ

TT - Người dùng chỉ nhá máy từ cuộc gọi nhỡ nhưng tài khoản điện thoại bị trừ hàng trăm ngàn đồng, sự việc đang khiến nhiều người dùng hoang mang...

Thời gian gần đây, nhiều thuê bao di động mạng MobiFone và Vinaphone bỗng dưng nhận được nhiều cuộc gọi nhỡ từ các số điện thoại dạng +881xxxxxxxx hay +882xxxxxxxx...

Nhá máy vài giây, bị trừ hơn 300.000 đồng
Anh Huỳnh Văn Tiến (TP.HCM), chủ thuê bao 090771xxxx, cho biết trong nhiều ngày anh nhận được cuộc gọi nhỡ từ các số điện thoại +88213300207, +88213300263, +88213300042, +88213300036. Nghĩ có người muốn gặp mình, anh Tiến gọi lại nhưng không ai nghe máy, kiểm tra tài khoản điện thoại anh mới tá hỏa phát hiện mình bị trừ hơn 100.000 đồng.
Tương tự anh Thanh Tuyền (Đồng Tháp), chủ nhân một thuê bao MobiFone, nhận được cuộc gọi từ số điện thoại dạng +88..., anh nhấc máy nghe nhưng: “Không nghe bên kia nói gì. Tôi liền gọi lại nhưng cũng không nghe ai trả lời. Kiểm tra tài khoản thì phát hiện mình bị trừ mất 108.000 đồng. Tôi không hiểu chuyện gì đang xảy ra”. Hay như trường hợp của anh Hùng, chủ thuê bao 094684xxxx của mạng Vinaphone, cho biết anh chỉ gọi lại số lạ trên trong vòng 5 giây nhưng tài khoản bị trừ hơn 100.000 đồng, gọi lên tổng đài thắc mắc nhưng chỉ nhận được câu trả lời không rõ ràng...
Đặc biệt, chị Phạm Thị Xuân (Q.Tân Bình, TP.HCM) cho biết điện thoại của cha chị cũng nhận được cuộc gọi từ số máy lạ đầu +88... như trên. “Ông cụ nghĩ rằng người ở quê gọi hỏi thăm nên mở máy nghe nhưng không thấy ai trả lời. Sau đó chúng tôi kiểm tra tài khoản thì số tiền hơn 260.000 đồng đã hết sạch - chị Xuân kể - Sau đó chúng tôi nạp cho điện thoại của cha 300.000 đồng. Hôm sau điện thoại của cụ cũng nhận được cuộc gọi từ số điện thoại lạ, cụ không nghe mà bấm tắt máy, nhưng sau đó kiểm tra tài khoản cũng bị trừ mất 300.000 đồng. Hiện chúng tôi đang rất hoang mang”.
Nhà mạng cũng bó tay
Trao đổi với chúng tôi về tình trạng trên, đại diện một nhà mạng cho biết các số điện thoại ở trên là số điện thoại vệ tinh, người dùng gọi đến sẽ bị trừ cước phí rất lớn, trung bình 99.000 đồng/phút, cao nhất có thể đến 150.000 đồng/phút. Đặc biệt khi thuê bao điện thoại di động tại VN gọi đến các số vệ tinh trên, ngay khi đổ chuông đã bắt đầu bị tính cước. Đó là lý do vì sao nhiều người dùng mới chỉ nhá máy nhưng tài khoản đã bị trừ hơn trăm ngàn đồng.
Về việc nhiều người dùng phản ảnh chỉ nhận cuộc gọi cũng bị trừ tiền, ông Sơn Hải - phó trưởng phòng kinh doanh Vinaphone - cho biết: “Vinaphone khẳng định việc khách hàng mở máy nhận các cuộc gọi quốc tế hoàn toàn không bị mất tiền”. Đại diện MobiFone cũng khẳng định khách hàng nhận cuộc gọi không bị trừ tiền, nhưng nếu khách hàng gọi lại các số điện thoại vệ tinh trên sẽ bị tính cước rất cao ngay khi điện thoại đổ chuông. Đại diện MobiFone cho biết: “Khi thuê bao di động ở VN gọi đến các số điện thoại quốc tế nêu trên thường được trả lời bằng chế độ tự động, hướng dẫn khách hàng bấm số nội bộ hoặc số nhánh để mời chào sử dụng dịch vụ hoặc được thưởng tiền với mục đích kéo dài thời gian gọi để thu cước cao của khách hàng”. Ông Hải cũng cảnh báo: “Vinaphone khuyến cáo khách hàng nên cân nhắc khi gọi vào các đầu số nêu trên, vì từ mạng di động gọi vào di động vệ tinh mức cước rất cao”.
Ông Hải cho biết thêm: “Hiện Vinaphone có 1-2 trường hợp khách hàng phản ảnh tình trạng trên, trường hợp này chưa phải là phổ biến và cũng không xác định được đây có phải là hình thức lừa đảo hay không, tuy nhiên chúng tôi đang tìm hiểu nguyên nhân nhằm cảnh báo sớm cho khách hàng để tránh thiệt thòi”. Theo ông Hải, khách hàng có thể tránh tình trạng mất cước quốc tế không đáng có bằng cách khóa chiều gọi đi quốc tế. “Khách hàng có thể ra các điểm viễn thông tỉnh, thành phố, mang theo SIM và chứng minh nhân dân, yêu cầu giao dịch viên khóa chiều gọi quốc tế” - ông Hải nói.

Cùng 23 tuổi nhưng kỹ sư Nhật dạy sinh viên giỏi Việt

Thực ra chương trình nhồi sọ của nước ta nhiều điều bất cập. Một người trưởng thành cần những kiến thức gì, những kỹ năng gì để bước vào đời. Họ dạy nhiều cái vô bổ làm lãng phí thời gian tiền bạc của nhân dân. Vẫn còn dư âm của cách đi học để làm thơ, làm câu đối, làm ông nghè, ông cử. Không thèm dạy những kỹ năng cơ bản như: biết bơi, biết luật giao thông, biết giữ gìn và nâng cao sức khỏe, biết tự chăm sóc bản thân... Định hướng nghề cũng lơ mơ, trên 50% làm không đúng ngành nghề được đào tạo, quá lãng phí tiền dân

Chúng tôi, những sinh viên xuất sắc tuổi 23-24 từ Việt Nam, rất bất ngờ vì thầy dạy mình là những bạn trẻ Nhật cùng tuổi và họ đã là những kỹ sư giỏi.
> Tốt nghiệp đại học sớm để thành đạt ngay từ tuổi 20

Chúng tôi là những sinh viên khá giỏi của trường đại học ở Việt Nam, được tuyển chọn khắt khe để vào làm trong doanh nghiệp của Nhật Bản. Nhiều người trong chúng tôi được cử đi vừa học vừa làm bên Nhật Bản với thời gian ba năm, sau đó sẽ về làm cán bộ nòng cốt của công ty ở trong nước.

Đều là những sinh viên xuất sắc được cử đi học nên chúng tôi rất tự hào về bản thân và tự hào về con người Việt Nam.

Tuy nhiên khi làm việc với những kỹ sư của công ty của Nhật tôi thấy có một điều lạ. Những người dạy mình và phụ trách những công việc phức tạp tương đương với trưởng công trình lại chỉ 25 cho đến 30 tuổi, và những người có tuổi đời 23 đến 24 tuổi như chúng tôi phần lớn đã là những kỹ sư có tay nghề giỏi. Còn chúng tôi lại đang phải ngồi nghe họ dạy.

Ở Nhật, việc đề bạt và giao việc thì yếu tố kinh nghiệm luôn được đánh giá rất cao. Ngoài ra thâm niên công tác còn làm cho người ta chín chắn hơn trong các quyết định. Vậy những kỹ sư chỉ bằng hoặc hơn mình không nhiều tuổi ấy làm sao đã có thâm niên công tác và trình độ cao đến thế?

Hỏi ra tôi mới biết trong số họ rất nhiều người đều chỉ tốt nghiệp trường tankidaigaku (trung học) và vào công ty làm ngay. Với môi trường làm việc và đào tạo ở công ty, họ đã đạt tới trình độ như bây giờ.

Tôi phải học họ rất nhiều không chỉ thực hành mà ngay cả những kiến thức về cơ học và toán học lý thuyết. Những cái này họ nắm rất chắc khi ứng dụng vào công việc hay giải thích cho chúng tôi về một vấn đề cụ thể.

Nhìn họ tôi tự hỏi: chúng ta đang thiếu gì để có thể bằng họ, trong khi năng lực trí tuệ của chúng ta đã được họ thừa nhận?

Nhìn lại mình và so sánh tôi thấy mình học ngày xưa cũng nhiều mà sao kiến thức cần áp dụng vào công việc này sao mà ít thế. Những toán học, cơ học, môi trường, triết học... không phải là vô ích nhưng học xong mình đã làm gì với nó hay nó đang dần mất đi?

Giá mà những môn đó các thầy trong khoa soạn thành tài liệu mang tính ứng dụng như: triết học cho kỹ sư, hay môi trường học cho người kỹ sư, hay toán ứng dụng trong kỹ thuật... Đằng này chúng tôi cứ phải học lại khoảng 30% thậm chí là gần một nửa những môn cấp 3 như toán cao cấp A1, Vật lý...

Ấy là chưa kể mấy bạn bên khoa kinh tế cũng phải học cả mấy môn đó nữa. Thế mới thấy nếu tinh giảm và liên kết mang tính ứng dụng thì tôi có thể không phải học nhiều môn và thời gian học đại học đã không dài như thế.

Tôi vẫn nhớ là ngày xưa có học kỹ thuật công nghiệp, kỹ thuật nông nghiệp rồi lại học nghề thêu, nghề gò nữa. Vậy mà giờ đây tôi cũng chẳng mấy khi dùng đến.

Lại nghĩ đến một câu nói nổi tiếng mà ai đó đã nói: “Những người xung quanh bạn chẳng quan tâm bạn hiểu biết bao nhiêu mà họ chỉ quan tâm bạn làm được những gì”. Ngày xưa tôi yêu thích nhiều thứ, ham học hỏi là vậy mà sao giờ chẳng nhớ được mấy cũng chẳng sử dụng là mấy. Sao mà lãng phí quá!

Giá ai đó nói cho tôi là số phận tôi gắn bó với tàu bè và cho tôi được thấy, được yêu những con tàu từ trước thì tôi đã đến với nó sớm hơn. Và ai đó dạy cho tôi làm ra con tàu từ sớm hơn thì tôi đã đâu kém gì các bạn Nhật bằng tuổi đâu.

Tôi còn thấy một điều quan trọng nữa là những kiến thức về khoa học thường thức, khoa học sức khỏe, kỹ năng sống, tâm sinh lý của mình và người xung quanh...

Rồi tình yêu thương đất nước con người, lịch sử dân tộc, kỹ năng phát hiện vấn đề, tìm cách giải quyết vấn đề hay tìm kiếm thông tin về những điều mình muốn biết, cũng đều là những cái rất quan trọng cần được học.

Thiết nghĩ nếu trong trường học của chúng ta, học sinh được trang bị những kiến thức cơ bản như đã nói ở trên; được định hướng nghề nghiệp từ trước dựa theo năng lực, sự yêu thích với công việc nào đó, có những môn học cho em tự chọn như kiểu khóa học bậc (level) A của nước Anh thì có lẽ con em chúng ta sẽ có một tương lai sáng sủa hơn.

Số em sinh viên lựa chọn sai ngành học, phải bỏ học, chuyển ngành sẽ bớt đi rất nhiều. Các em sẽ không phải lãng phí tuổi xuân, để đóng góp cho đất nước nhiều hơn.

Xem những chương trình như: “Ai thông minh hơn học sinh lớp 5” hay “Trẻ em luôn đúng” tôi thấy trí tuệ của trẻ em nước ta đã có những bước tiến rất nhiều so với chương trình được thiết kế cho các bé. Vì thế năng lực tiếp thu của các em là rất lớn. Tâm lý học lứa tuổi đã xác nhận khả năng tiếp thu của trẻ em là rất cao ở lứa từ 3 đến 7 tuổi.

Nhìn sang Mỹ, tôi thấy họ liên tục nghiên cứu về tâm lý lứa tuổi và phương pháp sư phạm để áp dụng cho học sinh, sinh viên.

Phong trào cải cách giáo dục của họ luôn được quan tâm thay đổi cho phù hợp và gắn với đặc điểm riêng của người học hơn. Bên Anh thì sinh viên của họ có thể lấy bằng tiến sĩ ở tuổi 23.

Vậy thì ở Việt Nam ta việc cải cách để tinh giảm chương trình, liên thông môn học, cải cách nghiệp vụ sư phạm là điều hoàn toàn đúng đắn.

Rất mong những nhà làm giáo dục mạnh dạn, táo bạo hơn trong việc thiết kế chương trình học, "thiết kế con người Việt" để chúng ta sớm sánh bằng bạn bè năm châu.

Sự thay đổi nào nếu được tính kỹ và thảo luận rộng rãi thì dù không được như ý cũng sẽ mang lại những kết quả tốt hơn nhiều so với việc ngồi yên đó để tránh rủi ro.

Để rồi chúng ta lại nhìn thế hệ tương lai của đất nước như những chàng sỹ tử với tàng kinh các trên vai đi thi, nhưng lại đến muộn và ngậm đắng quay về!

Thuốc gia truyền kích trẻ ăn bị phát hiện trộn độc dược

Sau một tháng cho con uống thuốc đông y gia truyền mua ở Đà Nẵng, chị Thu (Đống Đa, Hà Nội) thấy bé lên cân nhanh, béo tròn. Gửi thuốc đi xét nghiệm chị hoảng khi phát hiện thuốc có pha dexamethason, một dạng corticoid nguy hiểm khi dùng lâu.
> Hiểm họa khi vô tình dùng thuốc bị trộn corticoid/ Phù toàn thân vì uống thảo dược phải trộn thuốc tây

Theo chị Thu, cả hai cô con gái đều lười ăn, bé thứ hai suy dinh dưỡng, 5 tuổi nhưng chỉ nặng 14 kg. Chị đã đưa con đi khám Bệnh viện Nhi Trung ương và Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhưng tình hình không mấy cải thiện.

Tháng 7, chị được hàng xóm giới thiệu về một nhà thuốc đông y tại Đà Nẵng có bán thuốc giúp trẻ hay ăn, tăng cân. Người bán giới thiệu tên là Lợi, bác sĩ đông y ở một bệnh viện Đà Nẵng đã nghỉ hưu và gia đình có 10 đời làm thuốc.

Chị Thu đặt mua 4 chai nhựa (500 ml một chai) hết 1,4 triệu đồng cho cả bé 5 tuổi và cháu lớn 12 tuổi cùng uống. Mỗi ngày chị cho con uống 2 lần, mỗi lần 5 ml. Sau khi uống hết 3 chai thì chị thấy có sự khác biệt rõ. Bé đầu ăn khỏe hơn hẳn, bình thường một bát cơm ăn mãi không hết, đến khi uống thuốc vào thì ăn liền 3 bát cơm, chưa kể còn ăn nhiều thứ khác như bánh, xúc xích. Trong một tháng cháu lên 5 kg.

"Thấy con lên cân nhanh tôi mừng lắm. Đến cháu thứ hai tôi hơi nghi vì cháu không ăn nhiều như chị nhưng cũng lên được 3 kg, mặt căng ra, tròn, có cảm giác hơi phù, cổ và vai dày lên, đặc biệt là ria mép rậm hơn hẳn", chị Thu cho biết.

Kết quả kiểm nghiệm phát hiện dexamethason với hàm lượng 2,86 mg trong 100 ml. Ảnh: N.P.

Chị lên mạng tìm hiểu thông tin và thấy có nhiều loại thuốc đông y trộn tân dược nhằm kích thích ăn ngon, giữ nước, tăng cân nhưng lại có quá nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Chị lo sợ nên dừng cho con uống và mua tiếp hai chai để mang đến Viện Kiểm nghiệm thuốc (Bộ Y tế) kiểm tra.

"Kết quả khiến tôi sửng sốt khi phát hiện thuốc có pha dexamethason với hàm lượng 2,86 mg trong 100 ml. Trong thành phần của thuốc được dãn trên nhãn chai thì không hề ghi tên chất này, mà chỉ là các vị thuốc đông y như: nhân sâm, ba kích, đương quy, đông trùng hạ thảo...", chị Thu nói.

"Tôi thấy con chị hàng xóm lúc đầu cũng còi, thế mà sau khi uống thuốc lại trở nên mũm mĩm, bụ bẫm. Có việc thật người thật nên cũng tin. Tôi đã cảnh giác hỏi trước người bán là thuốc có các thành phần gây tăng trọng, giữ nước không thì được trả lời là không có. Không ngờ vẫn bị mắc lừa", chị cho biết thêm.

Loại thuốc mà chị Thu cho con dùng. Ảnh: V.K.

Loại thuốc chị Thu mua có tên là Thuốc Bổ Tỳ, nắp được bọc nilon đóng chữ Phước Lợi Đường (màu đỏ). Thân chai ghi rõ sản phẩm của hiệu thuốc bắc đông y tư nhân gia truyền, Thầy Giãng - Kiện, địa chỉ: Quốc lộ 1, đối diện chợ Miếu Bông, Đà Nẵng.

Công dụng của thuốc là bổ huyết, bổ thận, tăng cường thể lực. Trị suy nhược cơ thể, chóng mặt, kém ăn, mất ngủ do khi huyết hư, bạch đới dưỡng thai. Dùng cho mọi lứa tuổi (kể cả trẻ em). Đặc biệt, có dòng ghi chú "Thuốc không giữ nước, tiểu tiện nhiều, không có tác dụng phụ".

"Sau khi dừng thuốc thì con lại kén ăn như lúc trước, nhưng thôi tôi cũng kệ. Con mình mới uống 1 chai rưỡi, hy vọng là chưa có tác dụng phụ gì, chứ con chị nhà hàng xóm còn uống hết 6 chai", chị Thu thở dài nói.

Thành phần của thuốc (trái) không hề ghi dùng tân dược, và công dụng (phải) cũng cho biết không gây giữ nước, không có tác dụng phụ. Thực tế hoàn toàn ngược lại. Ảnh: V.K.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Nguyễn Minh Sơn, Trưởng phòng Quản lý hành nghề Sở Y tế Đà Nẵng, cho biết trước đây hiệu thuốc của ông Lợi từng bị đình chỉ vì có trộn độc dược.

Cụ thể, tháng 12/2010, phía Sở có nhận được đơn tố cáo của người dân về nhà thuốc Bắc Phước Lợi đường (phòng chuẩn trị y học cổ truyền) tại địa chỉ chợ Miếu Bông, xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang do lương y Trần Văn Lợi làm chủ, có pha độc dược.

Sau khi lập đoàn kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện tại cơ sở của ông Lợi có một số thuốc không có nguồn gốc xuất xứ, hết hạn sử dụng, cơ sở bào chữa không có nhãn. Trong quá trình chờ kết quả xét nghiệm, Sở đã xử phạt hành chính 10,5 triệu đồng, tạm đình chỉ hoạt động nhà thuốc của ông Lợi.

Sau đó, kết quả xét nghiệm cho thấy trong thuốc do ông Lợi pha chế có Cyprheptadin với hàm lượng 7,7 mg trong 100 ml. Đồng thời có chất gây thèm ăn, ngủ, giữ nước, tăng cân với hàm lượng 2,9 mg trong 100 ml. Vì thế, Sở đã ra quyết định đình chỉ hoạt động, yêu cầu ông Lợi nộp phí xét nghiệm.

Ngày 5/3/2011, ông Lợi làm đơn xin lại giấy phép kinh doanh, cam kết không bán loại thuốc có độc tố trên. Đến cuối tháng 12, cơ quan chức năng đã đồng ý cho cơ sở của ông Lợi được hoạt động trở lại.

Mới đây, Sở Y tế đã nhận được đơn tố cáo của chị Thu về loại thuốc của cơ sở này tiếp tục có trộn tân dược nguy hại. Thanh tra sở đã yêu cầu Trung tâm kiểm nghiệm thành phố lấy mẫu gửi xét nghiệm.

“Nếu cơ sở của ông Lợi tiếp tục tái phạm việc bán loại thuốc đã bị cấm trước đó, Sở Y tế sẽ tăng nặng hình phạt và không loại trừ đình chỉ hoạt động vĩnh viễn”, ông Sơn khẳng định.

Cũng theo ông Sơn, ông Lợi là người nối nghề thuốc từ gia đình chứ không phải là bác sĩ ở bệnh viện như trong “quảng cáo” với người mua thuốc.

Trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân chịu tác dụng phụ khi lạm dụng corticoid hoặc dùng phải thuốc đông y trộn chất này. Theo các bác sĩ, những tác dụng phụ của thuốc này vô cùng nguy hiểm. Nhẹ thì khiến người bệnh phù thũng, tăng cân, nổi mẩn... Nghiêm trọng hơn, họ có thể bị suy thượng thận, hạ canxi trong máu, loãng xương, ảnh hưởng dạ dày, tá tràng, thậm chí tử vong.

Học từ vựng tiếng Anh bằng hình ảnh

Băn khoăn với bút điện tử

Bút chấm đọc hiệu quả rất thấp, ở bài này chưa phân tích so sánh với các phần mềm chạy trên máy tính. Bỏ ra mấy triệu chỉ để đọc được vài quyển sách của chính họ soạn ra.

TT - Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân 2008-2020 đang được thực hiện ở năm học thứ 3 với việc dạy đại trà ở lớp 3, 4 và thí điểm ở lớp 5 và 6.

Robot teacher của Viện Vật lý VN là sản phẩm bút chấm đọc đầu tiên được đề án dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giới thiệu cho các cơ sở GD-ĐT - Ảnh: Việt Dũng

Và trong 14 danh mục thiết bị cần thiết để dạy học tiếng Anh theo yêu cầu của đề án trên có bút điện tử (thường gọi là bút chấm đọc). Việc có tên trong danh mục này khiến nhiều địa phương buộc phải quan tâm, đầu tư và xem như “một thiết bị bắt buộc phải có khi thực hiện đề án”.

Đầu tư bút chấm đọc

Theo Ban chỉ đạo đề án thí điểm dạy học tiếng Anh:  “Bút chấm đọc là phương tiện hữu ích có thể khắc phục được phát âm chưa chuẩn của giáo viên người Việt”. Phát biểu này tại một số hội thảo tập huấn thí điểm tiếng Anh đã củng cố thêm niềm tin của các nhà quản lý ở nhiều địa phương về việc “đầu tư bút chấm đọc để thay thế giáo viên không đạt chuẩn”.

Trước khi bút chấm đọc có tên trong danh mục thiết bị cần thiết của đề án, ở các thành phố lớn, nhiều trường cũng sử dụng bút chấm đọc cho giáo viên và giới thiệu với phụ huynh mua cho học sinh sử dụng.

Phần lớn các loại bút chấm đọc có trên thị trường hơn 10 năm qua đều có nguồn gốc từ Trung Quốc, Đài Loan. Bút đi kèm với sách được mã hóa. Người học chấm bút vào các chữ đã được mã hóa trong sách thì có thể nghe phát âm chuẩn để học theo.

So với cách học nghe nói truyền thống (nghe băng cassette) thì bút chấm đọc tiện dụng và thích hợp với tâm lý trẻ em (bậc tiểu học). Nhưng giá cả các loại bút chấm đọc trên thị trường phần lớn đều rất đắt, dao động 2-3 triệu đồng/chiếc (thời kỳ đầu), chất lượng không đồng đều. Mục đích của bút là giúp người học phát âm chuẩn, nhưng có những loại bút phát âm không chuẩn, âm thanh bị méo...Vì thế không phải ai cũng sẵn sàng đầu tư bút chấm đọc mà lựa chọn những thiết bị rẻ hơn vẫn đạt hiệu quả cho đến khi... bút chấm đọc có tên trong danh mục thiết bị của Bộ GD-ĐT.

Giai đoạn thí điểm đầu tiên (lớp 3, 4), Bộ GD-ĐT giới thiệu sản phẩm bút chấm đọc (Robot teacher) của Viện Vật lý VN. Theo ông Nguyễn Ngọc Hùng - thường trực ban chỉ đạo đề án,  “đây là sản phẩm đã được thẩm định về chất lượng và an toàn trong sử dụng”.

Robot teacher lập tức được rất nhiều địa phương đặt mua theo kinh phí của đề án dạy học ngoại ngữ, với giá đắt gần 2,5 triệu đồng/chiếc. TS Doãn Hà Thắng, tác giả của Robot teacher, cho biết có trên 90 trường tiểu học trong hệ thống thí điểm của đề án đã sử dụng thiết bị này.

Theo một số hiệu trưởng các tỉnh thành, tùy theo khả năng của địa phương có nơi chỉ đầu tư 1 bút chấm đọc/trường, có nơi 1 giáo viên dạy tiếng Anh của đề án/chiếc, nhưng cũng có nơi vận động cả phụ huynh học sinh mua. Robot teacher trong giai đoạn đầu thí điểm đề án tiếng Anh đã mặc nhiên được hiểu là “bạn đồng hành” với vai trò hỗ trợ.

Rắc rối

Tháng 3-2012, trong thông báo kết luận của Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển chỉ đạo về dạy tiếng Anh thí điểm trong hệ thống giáo dục quốc dân đã nêu rõ: “Nhà xuất bản (NXB) Giáo Dục in sách giáo khoa có phụ mã mở với các thiết bị phụ trợ để các đơn vị cùng khai thác. Các đơn vị tham gia số hóa thiết bị tài liệu phải có thiết bị nhận dạng có chất lượng đọc được 64.000 mã phân biệt trên tài liệu sách giáo khoa của NXB Giáo Dục”.

Tiếp thu chỉ đạo này, NXB Giáo Dục phối hợp với ban chỉ đạo đề án tổ chức thẩm định đối với các đơn vị có sản phẩm bút chấm đọc đang chào hàng. Ngoài Robot teacher được “đặc cách” chọn thẳng (do đã được sử dụng thí điểm trước đó), bảy đơn vị còn lại được kiểm tra, thẩm định về thủ tục pháp lý và chất lượng sản phẩm. 4/7 đơn vị được xác nhận “đảm bảo chất lượng” và được chính thức giới thiệu cùng với Robot teacher. Từ mức giá 2,5 triệu đồng/chiếc, bút chấm đọc của các đơn vị mới đã hạ giá xuống mức 1,5 triệu đồng/chiếc.

Ngoài những sản phẩm được chính thức giới thiệu, một số trường, giáo viên cũng chủ động mua bút chấm đọc trên thị trường. Nhưng rắc rối xảy ra khi không có mã nguồn mở cho tất cả các loại bút chấm đọc nên mỗi loại bút chỉ đọc được loại sách cho riêng nó.

Trong hội thảo tập huấn thí điểm tiếng Anh lớp 5 đầu năm học mới tổ chức tại Hà Nội mới đây, giáo viên nhiều tỉnh thành đã bày tỏ ý kiến về việc “được trang bị bút nhưng không dùng được”. Giải thích về việc này, ông Nguyễn Ngọc Hùng cho biết: do chưa có bộ mã mở dùng chung cho tất cả các loại bút được thẩm định nên nếu dùng mã của đơn vị này thì đơn vị khác không thể tham gia.

Trong khi đó do năng lực cung ứng và khả năng phục vụ của doanh nghiệp tới địa phương hạn chế nên NXB Giáo Dục chỉ mã hóa số lượng sách theo nhu cầu của doanh nghiệp hay sở GD-ĐT chứ không thể mã hóa tất cả số lượng sách cho học sinh trong diện thí điểm. Có nghĩa các sở GD-ĐT chọn mua loại bút nào thì phải “đặt hàng” số lượng với NXB Giáo Dục để mã hóa sách theo code tương ứng.

Đại diện NXB Giáo Dục cho biết năm học 2012-2013 sẽ phủ mã code 130.000 cuốn sách giáo khoa tiếng Anh lớp 3 sử dụng cho năm loại bút đã được thẩm định và phủ mã code khoảng 20.000 cuốn sách giáo khoa lớp 4 cho một loại bút. Việc nghiên cứu mã nguồn mở vẫn là bài toán chưa xác định được thời hạn hoàn thành.

Có thay được giáo viên?

Cô Giao - một giáo viên tiếng Anh ở Trường THCS Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội - cho rằng bút chấm đọc có hiệu quả với giáo viên nhưng không thật hữu ích cho học sinh, nhất là học sinh mới phát âm. Với trẻ em cần dạy các em đặt lưỡi, uốn lưỡi thế nào, giáo viên phải trực tiếp sửa thì học sinh mới phát âm chuẩn được. Lạm dụng và đặt niềm tin quá nhiều vào bút chấm đọc là không đúng.

Một số giáo viên dạy tiếng Anh tiểu học ở TP Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình) nhận xét: bút chấm đọc có ưu điểm gọn nhẹ, thay thế máy cassette nhưng việc kiểm tra đọc của học sinh không hiệu quả vì giáo viên chỉ có một chiếc bút, nên không thể cho tất cả 35 học sinh được nghe nói trong một tiết học. Nếu trang bị cho mỗi học sinh/chiếc thì quá đắt. Trong điều kiện hiện tại, dạy học sinh phát âm qua đài, đĩa vẫn tiện lợi hơn.

Ông Bùi Anh Tuấn, trưởng phòng giáo dục tiểu học Sở GD-ĐT Nam Định, cho biết: Nam Định đến nay không trang bị bút chấm đọc cho giáo viên dạy tiếng Anh thí điểm.

“Bút chấm đọc chỉ là phương tiện hỗ trợ trong điều kiện kinh tế khá giả. Nó chỉ thuận lợi cho học sinh tự học ở nhà (khi bố mẹ không biết tiếng Anh), còn trên lớp nó không thể thay thế giáo viên. Một bút chấm đọc có chất lượng tốt, phát âm chuẩn nhưng để mấy chục học sinh nghe được phải phát ra loa chuẩn. Còn hiện tại loa của bút rất nhỏ, không thích hợp trong điều kiện giáo viên chỉ có một chiếc bút” - ông Tuấn nhận xét.

Năm đơn vị sản xuất bút chấm đọc đang được ban chỉ đạo đề án dạy học tiếng Anh trong hệ thống giáo dục quốc dân giới thiệu: Viện Vật lý (Viện Khoa học - công nghệ VN) - sản phẩm Robot teacher; Công ty TNHH MTV Viễn thông và dịch vụ truyền hình VTC Kids TV1 và Kids TV2; Công ty TNHH Tân Nhật Minh - Talk Pen; Công ty CP Giáo dục và công nghệ thành phố Thông Minh Smart - Talk và Tot-Talk; Công ty TNHH Thạch Liên Hưng E Pen - Tân từ điển.

Bị điện giật tử vong khi tắm bình nóng lạnh

 Thấy con tắm lâu không ra, người mẹ gọi mãi không thấy con thưa liền đạp cửa xông vào thì bàng hoàng phát hiện con gái đã tử vong từ lúc nào.

Vụ tai nạn thương tâm khiến cho cháu Lê Ngọc H. (sinh năm 2000) - học sinh lớp 7 trường THCS ở phường Ngọc Trạo - tử vong trong lúc đang tắm tại nhà ông bà ngoại ở phố Tân Bình, phường Ngọc Trạo, thành phố Thanh Hóa.
Chiều ngày 16/9, cháu H. cùng mẹ qua nhà ông bà ngoại, trông nhà giúp ông bà. Đến khoảng 16h chiều, cháu H. đi tắm. Thấy con tắm quá lâu, mẹ cháu là chị Dung gọi con mãi nhưng không thấy con trả lời. Nghĩ có chuyện chẳng lành, chị Dung liền đạp cửa vào nhà tắm thì phát hiện cháu H. người cứng đờ nằm dưới sàn nhà tắm.
Thấy con bất tỉnh, chị Dung hô hoán mọi người xung quanh đến cứu giúp nhưng cháu H. đã tử vong.
Theo nhận định ban đầu, cháu H. tắm bằng bình nóng lạnh, do bình bị rò điện nên cháu H. bị điện giật chết.